ΟΙ ΕΙΣΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 9ος-10ος αι.μ.Χ. ΒΙΚΙΝΓΚ- ΜΑΓΥΑΡΩΝ & ΑΡΑΒΩΝ

 ΟΙ ΕΙΣΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΒΙΚΙΝΓΚ & ΟΙ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΜΑΓΥΑΡΩΝ & ΑΡΑΒΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

    

  ΟΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΒΟΛΩΝ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

• Στην Δυτική Ευρώπη για περίπου 200 χρόνια, οι πληθυσμοί γνώριζαν:

1. Τις επιθέσεις των Βίκινγκ από το βορρά.
2. Την πίεση των Μαγυάρων από τα ανατολικά.
3. Τις επιδρομές των Αράβων από τα ορμητήριά τους στην Ισπανία και τη βόρειο Αφρική.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι άνθρωποι στράφηκαν για προστασία στον τοπικό Βαρόνο, αλλά με την υποχρέωση να δεχτούν τους όρους που αυτός έθετε. Με αυτόν τον τρόπο γεννήθηκε ο φεουδαλισμός στην πιο σκληρή μορφή του.

ΧΑΡΟΥΝ ΑΛ ΡΑΣΙΝΤ- ΧΑΛΙΦΑΤΟ ΤΩΝ ΑΒΑΣΣΙΔΩΝ

• Στο Ισλάμ, η κεντρική εξουσία εξασθενεί, με αποτέλεσμα το χαλιφάτο των Αβασσιδών, υπό τον Χαρούντ αλ Ρασίντ, κατακερματίζεται σε πολυάριθμες, ημιανεξάρτητες, τοπικές δυναστείες.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΩΝ

• Από το 1.000 μ.Χ, η κατάσταση άρχισε να μεταβάλλεται

  

  ΟΘΩΝ Α' ΑΝΑΧΑΙΤΊΣΕ ΤΟΥΣ ΜΑΦΥΑΡΟΥΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ-ΜΆΧΗ ΛΕΧΦΕΛΝΤ

• Οι Άραβες αναχαιτίζονται.
• Οι Μαγυάροι ηττώνται στο Λέχφελντ, από τον Γερμανό αυτοκράτορα και το 955 μ.Χ εγκαθίστανται στην Ουγγαρία.
• Οι Βίκινγκ ριζώνουν σε χώρες που άλλοτε λεηλατούσαν: οι Νορμανδοί στη βόρειο Γαλλία, οι Ρως στη Ρωσία κ.λ.π.
• Στο Ισλάμ,  αρχίζει η επέλαση των Σελτζούκων Τούρκων, οι οποίοι καταλαμβάνουν τη Βαγδάτη και στη Μέση Ανατολή επιβάλουν τάξη και σχετική πολιτική ενότητα.

•          ΟΙ ΕΙΣΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΒΙΚΙΝΓΚ
• Στα τέλη του 8ου μ.Χ αιώνα αρχίζουν οι επιδρομές των Βίκινγκ, με στόχο τα απομονωμένα νησιά της Βρετανίας όπου λεηλατούν τα μοναστήρια. Από τη δεκαετία του 840 μ.Χ στόχος γίνονται οι εκκλησίες και οι μονές στη Γαλλία.
• Καταγωγή των Βίκινγκ, οι οποίοι ήταν ειδωλολάτρες: και υπήρξαν ναυτικοί, επιδρομείς και έμποροι:

1. Σουηδία: Υπήρξαν κυρίως έμποροι, στράφηκαν προς την ανατολή από τη Βαλτική και τους μεγάλους ποταμούς της κεντρικής Ευρώπης. Έφτασαν βαθιά στη Ρωσία και στην Κωνσταντινούπολη.
2. Νορβηγία: Επεκτάθηκαν βόρεια και δυτικά. Ύστερα από τις πρώτες τους επιδρομές στην Αγγλία στράφηκαν προς την Ιρλανδία και εποίκησαν την Ισλανδία και τη Γροιλανδία.
3. Δανία: Κατευθύνθηκαν στη Βόρεια θάλασσα και στη Μάγχη. Τρομοκράτησαν τόσο την Αγγλία όσο και την  Γαλλία και εποίκησαν μεγάλες περιοχές και στις δύο χώρες.
4. Δούλοι ή Θραλ, στους οποίους βασίζονταν η κοινωνική δομή, χωρίς να έχουν σχεδόν κανένα δικαίωμα.
5. Ελεύθεροι αλλά και απελεύθεροι, καθώς το σύστημα επέτρεπε την προς τα πάνω κινητικότητα πολλοί εξαγόραζαν την ελευθερία τους, αποτελούσαν δε το κέντρο της κοινωνίας και σ’ αυτούς άνηκαν ψαράδες, τεχνίτες και εργάτες της γης.
6. Ευγενείς, οι γαιοκτήμονες καλλιεργητές (μποέντρ), που ήταν οι ισχυρότεροι και ανεξάρτητοι. Σε αντίθεση με τη φεουδαρχική Ευρώπη αυτοί δεν κατέβαλαν δοσίματα ή φόρους και ήταν αυτοί που την άνοιξη και το καλοκαίρι έκαναν επιδρομές. Συγκροτούσαν ομάδες υπό την ηγεσία των ισχυρότερων γαιοκτημόνων που αποτελούσαν τη σκανδιναβική αριστοκρατία.

• Οι Βίκινγκ στην πατρίδα τους κυνηγούσαν και ψάρευαν, η κύρια όμως ασχολία τους ήταν η γεωργία.. Στο κέντρο της κοινωνικής τους οργάνωσης ήταν η οικογένεια, ενώ υπήρχαν τρεις κοινωνικές τάξεις:

• Στο σύστημα διακυβέρνησης και δικαίου: όλοι οι ελεύθεροι που κατείχαν γη συνέρχονταν σε συνελεύσεις (Θινγκ), που θέσπιζαν νόμους και απένειμαν δικαιοσύνη. Κάθε κοινότητα είχε το δικό της Θινγκ. Αντιπρόσωποι από τα τοπικά Θινγκ απάρτιζαν την ευρύτερη συνέλευση. Στην πράξη όμως τον αποφασιστικό έλεγχο ασκούσαν οι τοπικοί ή περιφερειακοί αρχηγοί.

• Το 855 μ.Χ ο Χάραλν ο ξανθός ανακηρύσσεται βασιλιάς όλης της Νορβηγίας. Αποτελεί έτσι τονπρώτο Βίκινγκ μονάρχη που συγκρότησε χώρα.
• Το 985 μ.Χ η Δανία ενώνεται υπό τον Σβέιν το διχαλογένειο.
• Το 993 μ.Χ η Σουηδία ενώνεται υπό τον Όλαφ Σκαούτκονουνγκ.

• Στο κοινωνικό επίπεδο, ο άντρας είναι αφεντικό στους αγρούς, ενώ η γυναίκα αποτελεί το σύμβολο της οικιακής τάξης.

• Η νομική θέση της γυναίκας ήταν αδύναμη, ωστόσο μπορούσαν να ζητήσουν διαζύγιο και να κατέχουν γη. Επεδείκνυαν ανεξάρτητη συμπεριφορά.

• Η θρησκεία ήταν πανθεϊστική με πιο δυνατό θεό τον Όντιν και τον σύντροφό του Θωρ. Κάτω από τους θεούς ήταν τα μαγικά όντα όπως οι νάνοι και τα ξωτικά. Μερικές φορές όταν ο άντρας πέθαινε θυσίαζαν τη σύζυγο ή μια δούλα. Ενώ στις γιορτές θυσιάζονταν άνθρωποι και ζώα.                                       

• Τα πρώτα ταξίδια των Βίκινγκ έγιναν με σκοπό το εμπόριο και οι Σουηδοί ίδρυσαν σταθμούς σε νότιαΦιλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία.

• Στις αρχές του 9ου αιώνα διεισδύουν στη Ρωσία και μετατρέπουν ένα σλάβικο οικισμό σε εμπορικό σταθμό. Οι ντόπιοι τους ονόμασαν Ρως, απ’ όπου πιθανά προέρχεται η λέξη Ρωσία.
• Κατόπιν δια μέσου του Δνείπερου ιδρύουν εμπορικό σταθμό στο Κίεβο.
• Από τις αρχές του 860 μ.Χ εξαπολύουν αποτυχημένες επιθέσεις εναντίον της Κωνσταντινούπολης.
• Στη συνέχεια δια μέσου του Βόλγα, διαπλέουν την Κασπία και έπειτα με καμήλες ταξιδεύουν ως τη Βαγδάτη, όπου εμπορεύονταν δούλους με τους Άραβες, σε τεράστια κλίμακα, κυρίως Σλάβους της βόρειας Ρωσίας. Αργότερα η λέξη Σλάβος έγινε η ρίζα για τη λέξη σκλάβος.
• Πολλοί Ρως εγκαταστάθηκαν στη Ρωσία και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία των πρώτων μεσαιωνικών πόλεων κρατών.
• Άλλοι αποτέλεσαν ως μισθοφόροι την περίφημη Βυζαντινή φρουρά των Βαράγγων.

• Γύρω στο 800 μ.Χ εμφανίζονται οι πρώτες πόλεις της Σκανδιναβίας. Η αρχαιότερη και μεγαλύτερη σε μέγεθος πόλη ήταν το δανικό λιμάνι Χεντέμπν.
• Στα τέλη του 10ου μ.Χ αιώνα οι Δανοί ασπάζονται το χριστιανισμό, μετά από μισό αιώνα ακολουθούν οι Σουηδοί και οι Νορβηγοί.
• Οι εμπορικές δραστηριότητες των Βίκινγκ είχε ως αποτέλεσμα την αναζωογόνηση του Ευρωπαϊκού εμπορίου.

• Στις αρχές του 9ου αιώνα οι Νορβηγοί εγκαθίστανται στην Ιρλανδία και ιδρύουν παράκτια οχυρά σεΔουβλίνο, Λέμερικ, Κορκ, απ’ όπου κάνουν επιδρομές στο εσωτερικό του νησιού, αλλά επιφέρουν κιόλας την επαφή των ντόπιων με τον έξω κόσμο.
• Το 851 μ.Χ οι Δανοί εισβάλουν στην Ιρλανδία και συγκρούονται με τους Νορβηγούς. Για τα επόμενα 100 χρόνια Δανοί, Νορβηγοί και Ιρλανδοί πολεμούν μεταξύ τους, μέχρι που οι τελευταίοι διώχνουν μερικούς Βίκινγκ και αφομοιώνουν τους υπόλοιπους.
• Το 835 μ.Χ οι Δανοί λεηλατούν την Αγγλία και από το 840 μ.Χ και τη Γαλλία. Έτσι το 845 μ.Χ καταλαμβάνουν το Παρίσι και το εγκαταλείπουν μόνο όταν ο Φράγκος βασιλιάς Κάρολος ο φαλακρόςτους κατέβαλε αποζημίωση 3.000 Kgr αργύρου.
• Από το 850 μ.Χ κι έπειτα οι επιδρομείς Βίκινγκ αλλάζουν τακτική, έτσι αντί να  εγκαταλείπουν τις περιοχές που λεηλατούσαν αρχίζουν να εγκαθίστανται σ’ αυτές.
• Το 860 μ.Χ οι Δανοί λεηλατούν την Πίζα.
• Το 866 μ.Χ οι Δανοί καταλαμβάνουν την Υόρκη και τη Νουρθουμβρία στην Αγγλία. Έως το 880 μ.Χ ελέγχουν το μεγαλύτερο τμήμα της βόρειας και ανατολικής Αγγλίας, εκτός του Αγγλοσαξονικού βασιλείου του Γουέσσεξ του Αλφρέδου του Μέγα.

• Η επιμειξία Αγγλοσαξόνων και Βίκινγκ επηρεάζει το βρετανικό δίκαιο, με την προσθήκη ενόρκων στις δίκες και την εισαγωγή της αρχής της πλειοψηφίας.

• Το 954 μ.Χ εκθρονίζεται ο τελευταίος Δανός βασιλιάς της Υόρκης, Έρικ Μπλάντεξ και η Νουρθουμβρία αποτέλεσε μέρος του ενωμένου βασιλείου της Αγγλίας.
• Το 1017 μ.Χ στο θρόνο της Αγγλίας και της Δανίας ανέρχεται ο Δανός Κανούτος.

•  Το 911 μ.Χ ο Κάρολος των δυτικών Φράγκων παραχωρεί στους Βίκινγκ, περιοχή στο στόμιο του Σηκουάνα. Σε ανταπόδοση της παραχώρηση γης και του τίτλο τού κόμη, ο αρχηγός τους Ρολλόορκίζεται πίστη στον Κάρολο και βοηθά στην προστασία από τις επιδρομές ανταγωνιστικών Βίκινγκ.Αυτοί οι Βίκινγκ που ονομάστηκαν Νορμανδοί, ενσωματώθηκαν πλήρως και το δουκάτο τους ονομάστηκε Νορμανδία.                     

• Τον 9ο μ.Χ αιώνα Νορβηγοί, επιδράμουν και εγκαθίστανται σε τμήματα της Βρετανίας,  επίσης δημιουργούν αποικίες σε Σκοτία και στα νησιά της Ορκάδες και Εβρίδες, όπως και στη νήσο Μάυ. Βόρεια έφτασαν ως τα νησιά Σέτλαν και αργότερα στις Φερόες.
• Το 860 μ.Χ οι Νορβηγοί ανακαλύπτουν και εποικίζουν την Ισλανδία. Μέχρι το 930 μ.Χ το νησί είχε αποκτήσει πληθυσμό 20.000 κατοίκων. Ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία τους από τη μητρόπολη και την εξουσία ασκούν 16 μεγάλοι γαιοκτήμονες χωρίς την ύπαρξη κεντρικής εξουσίας.

• Στο δίκαιο, οι νόμοι τους κυμαίνονταν από τις αρχαϊκές προκαταλήψεις, της απαγόρευσης να υμνείς με στίχο ένα κορίτσι, γιατί πίστευαν πως η ποίηση είχε μαγικές επιδράσεις έως την εξαιρετικά προοδευτική νομοθεσία αλληλασφάλισης, με τη δημιουργία τοπικών επιτροπών από 20 αγρότες, που αποζημίωναν όσους είχαν χάσει τα ζώα τους από επιζωοτία ή τα σπίτια τους από πυρκαγιά.
• Το 980 μ.Χ, 60.000 κάτοικοι ευημερούν και αναπτύσσονται.
• Το 1009, στο νέο κόσμο φτάνει αποστολή από 250 άντρες και γυναίκες, υπό τον Θεοφρίν Καρλσέφνι και ιδρύουν οικισμό, όμως έπειτα από τρία χρόνια γεμάτα διαμάχες με τους αυτόχθονες επιστρέφει στη    Γροιλανδία.

• Το 986 μ.Χ ο Έρικ ο Ερυθρός εποικίζει τη Γροιλανδία και συγκροτεί ανεξάρτητο κράτος βασισμένο στους νόμους της Ισλανδίας.
• Το 1001 μ.Χ, ο Λέιφ Έρικσον αποβιβάζεται στο νησί Μπαφφίν, στο Λαμπραντόρ και στο βόρειο άκρο της νέας γης.

                                 Συμπεράσματα:

1. 1. Η εμφάνιση των Βίκινγκ μεταξύ 9ου & 11ου αιώνα, στο προσκήνιο της ιστορίας, θα αλλάξει την ανθρωπογεωγραφία της Ευρώπης και θα δημιουργήσει επιπτώσεις τόσο θετικές όσο και αρνητικές στις περιοχές της δράσης τους. Εκτός από τις αιματηρές λεηλασίες μοναστηριών αλλά και ολόκληρων επαρχιών, η ενεργητικότητα των λαών του βορά αναζωογόνησε και το εμπόριο, ενώ παράλληλα επέκτεινε και τα όρια του γνωστού κόσμου.
   2. Στην κοινωνική οργάνωση στο κέντρο ήταν η οικογένεια, με την γυναίκα σε αδύναμη θέση νομικά, όμως κατείχε ορισμένα δικαιώματα, όπως αυτό της κατοχής περιουσίας, του διαζυγίου και γενικά υπήρξε το σύμβολο της οικιακής τάξης και επεδείκνυε ανεξάρτητη συμπεριφορά. Οι τάξεις ήταν τρεις: Οι ευγενείς και οι μεγαλογαιοκτήμονες που σε αντίθεση με αυτούς της δυτικής Ευρώπης δεν κατέβαλαν δοσίματα ή φόρους για τη γη τους. Οι ελεύθεροι και οι απελεύθεροι καθώς είναι σημαντικό πως το σύστημα των Βίκινγκ επέτρεπε την κοινωνική κινητικότητα. Τέλος υπήρχαν οι δούλοι ή θράλ, που δεν είχαν κανένα σχεδόν δικαίωμα, ωστόσο αποτελούσαν τη βάση της κοινωνίας.
   3. Με τα ταξίδια τους συνέβαλαν στην ίδρυση λιμανιών, πόλεων και εμπορικών σταθμών. Ενώ σημαντική ήταν η συμβολή τους: 1ον στην δημιουργία των πρώτων ρώσικων πόλεων που ανέδειξαν τη χώρα σε μεγάλη δύναμη για πρώτη φορά (Σουηδία). 2ον η δημιουργία του δουκάτου της Νορμανδίας που στο μέλλον θα αποτελέσει μια από τις ισχυρότερες περιοχές της Ευρώπης και στη δημιουργία ενός πανίσχυρου στρατού. 3ον Ο εποικισμός, άγνωστων μέχρι τότε περιοχών όπως η Ισλανδία και η Γροιλανδία (Νορβηγοί). Αξιοθαύμαστο για την εποχή υπήρξε το γεγονός πως ήταν οι πρώτοι που έφτασαν στη νέα γη
   4. Σημαντική ήταν και η συμβολή τους στο δίκαιο, καθώς στην Αγγλία για πρώτη φορά εφαρμόστηκε το σύστημα των ενόρκων και η αρχή της πλειοψηφίας στις δίκες. Ενώ στην Ισλανδία εφάρμοσαν το προοδευτικό σύστημα αλληλασφάλισης των αγροτών.

ΠΗΓΗ: TIME LIFE BOOKS/ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ