ΣΟΥΜΕΡΙΑ-ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ

 ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 

     ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ (3.000 – 1.500 Π.Χ)

        ΣΟΥΜΕΡΙΑ

• Εμφάνιση πρώτων πολιτισμών και πόλεων στη Μεσοποταμία που ωστόσο παρήκμασαν γρήγορα καθώς εμπορεύονταν ένα μονάχα προϊόν.

• Ιεριχώ 7.000 π.Χ εμπορεύεται αλάτι
• Τσατάλ Σουγιούκ 6.500 π.Χ εμπορεύεται Οψιανό

• Σουμερία: Ο πρώτος πολιτισμός και εμφάνιση:

• της αρδευόμενης γεωργίας.
• Τάξεων τεχνιτών, εμπόρων, ιερέων, γραφέων.
• Νέο σύστημα διακυβέρνησης και οργανωμένη θρησκεία.

• Εμφάνιση πόλεων κρατών:

• Εμφάνιση δίκαιου
• Δημιουργία στρατού
• Δημιουργία οδικών δικτύων.
• Δημιουργία Επικής Ποίησης. Ανάπτυξη λογοτεχνίας: Το έπος του Γιγλαμές (το αρχαιότερο στον κόσμο), γραμμένο σε 3.500 στίχους και βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα. Ο ήρωας διατρέχει τον κόσμο. Σε άλλο έπος ο ήρωας επιζεί καταστροφής όπως αργότερα ο Νώε.
• Επινόηση του άροτρου, του τροχού.
• Πρώτα βήματα στην Αστρονομία (δημιουργία ημερολογίου).
• Εμφάνιση θρησκείας στην οποία οι άνθρωποι ήταν προορισμένοι για δούλοι και της οποίας οι θεοί έφερναν καταστροφές.
• Εμφάνιση ναών Ζιγκουράτ, που κατείχαν περιουσία και ανέπτυξαν κάποιο είδος πρόνοιας. Όσο αναπτύσσονταν η οικονομία οι ναοί μετατρέπονταν σε μικρογραφίες πόλεων.
• Εμφάνιση περιοδευόντων εμπόρων που ήταν σημαντική τόσο για την οικονομία όσο και για τη διάδοση νέων ιδεών. Ίσως ταξίδευαν με ιστιοφόρα.
• Ανάπτυξη γραφής και εξέλιξη της με την παράσταση αφηρημένων ιδεών.

• Η Εντούμπα υπήρξε παράρτημα ναού ή ανακτόρου και αποτέλεσε το πρώτο βασίλειο. Σε αυτό διδάσκονταν γραφή και μαθηματικά σε πλούσιους άρρενες.
• Η Ουρούκ υπήρξε η πρώτη πόλη κράτος. Σε αυτή η διακυβέρνηση πέρασε από το συμβούλιο των γερόντων της αριστοκρατίας σε μονάρχες (Λουγκάλ) λόγω πολέμου και έτσι δημιουργήθηκαν οι πρώτες δυναστείες.

• Δημιουργείται η αρχαιότερη συλλογή νόμων επί βασιλείας Ουρ Ναμμού, η οποία προηγήθηκε των 10 εντολών κατά 1.000 χρόνια. Η θέσπιση των νόμων ήταν πιο ανθρώπινη π.χ πρόστιμο.
• Σε νομικό κείμενο εμφανίζεται για πρώτη φορά η λέξη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
• Οι γυναίκες είχαν δικαιώματα αλλά η κοινωνία ήταν πατρογραμμική.
• Εμφάνιση τριών τάξεων: Αριστοκρατίας, Μεσαίας τάξης, Δούλων (που κατείχαν ορισμένα δικαιώματα).    
• Μέσος όρος ζωής 40 έτη.
• Εμφάνιση ανθρωποθυσιών στην ταφή βασιλέων.
• Το πολιτικό τέλος ήρθε έπειτα από εσωτερικούς πολέμους, πτώση γεωργικής παραγωγής και βαρβαρικές επιδρομές. Το 1.800 π.Χ ο Βαβυλώνιος Χαμουραμπί και οι Σημίτες νομάδες Αμορίτες εισβάλουν στη Σουμερία.

Συμπεράσματα:

1. Η αλλαγή στον τρόπο παραγωγής και η δημιουργία πόλεων φαίνεται να απελευθέρωσε τεράστια ενέργεια που μεταφράστηκε σε καινοτόμες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ωστόσο η δημιουργία του πολιτισμού και η εμφάνιση της βαρβαρότητας μοιάζει να βαδίζουν χέρι χέρι. Η εμφάνιση άρχουσας τάξης που κατείχε την γνώση φαίνεται πως έπρεπε να δικαιολογήσει την παρουσία της και σ’ αυτό βοήθησε η επινόηση της απαισιόδοξης και τρομακτικής θρησκείας των Σουμερίων, ωστόσο φαίνεται πως το ιερατείο μερίμνησε και για κάποιου είδους κοινωνική πρόνοια. Στον αντίποδα έχουμε την εμφάνιση της τάξης των δούλων, πιθανά δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά σε κείμενο εμφανίζεται η λέξη ελευθερία, η οποία πλέον αποκτά νόημα. Επίσης η εμφάνιση στρατού μαρτυρά την όλο κι αυξανόμενη βία μεταξύ των ανθρώπων. Επιπλέον υπάρχουν αποδείξεις για – περιορισμένες έστω – ανθρωποθυσίες. Η εξουσία περνάει στους βασιλείς.
2. Στον αντίποδα των παραπάνω είχαμε μια σειρά υλικών και πνευματικών καινοτομιών. Σε υλικό επίπεδο: Εμφανίζεται η άρδευση, εφευρίσκεται το άροτρο κι ο τροχός, δημιουργούνται οδικά δίκτυα, χτίζονται ναοί και ανάκτορα. Σε πνευματικό επίπεδο έχουμε: την δημιουργία και την εξέλιξη του γραπτού λόγου, την πρώτη εμφάνιση γραπτού δικαίου, την εμφάνιση οργανωμένης θρησκείες, τα πρώτα βήματα στην αστρονομία, τα μαθηματικά, την ποίηση.
3. Η πρωτοεμφανιζόμενη τάξη των εμπόρων μάλλον έπαιξε σημαντικό ρόλο τόσο στην οικονομία όσο και στην διάδοση ιδεών.
4. Οι γυναίκες αν και κατείχαν δικαιώματα, παράλληλα εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια διακρίσεων.

ΠΗΓΗ:TIME LIFE BOOKS/ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ