ΚΙΝΑ, ΧΑΝ-ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ

 ΚΙΝΑ Η ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΣΗ ΤΩΝ ΧΑΝ

Το 221 π.Χ οι Τσιν υποτάσουν τους Τσι και επανενώνουν την Κίνα.

• Ο 1ος αυτοκράτορας Σε Χουανγκτί περιγράφεται αιμοσταγής και κακότροπος από τους εχθρούς του.

• Υιοθετεί τον Λεγκαλισμό: έλεγχος του λαού με σκληρά μέτρα (αποκεφαλισμοί, τεμαχισμοί, βράσιμο σε καζάνια).
• Καταργεί το φεουδαρχικό σύστημα και το αντικαθιστά με κεντρική εξουσία.
• Επιβάλει ομοιομορφία στο βασίλειο (γραφή, μέτρα και σταθμά, νομικό σύστημα).
• Επιτρέπει στους αγρότες να έχουν ιδιοκτησία.
• Αποπερατώνει το Σινικό τείχος και δημιουργεί διώρυγα και υδάτινες οδούς που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα.
• Καταλαμβάνει νέα εδάφη και μετακινεί πληθυσμούς, τους οποίους απαλλάσσει από την ετήσια αγγαρεία εργασίας.
• Απαγορεύει την κριτική και καίει βιβλία φιλοσόφων, ιστορικών, ποιητών.
• Το 210 π.Χ πεθαίνει και ο πρωθυπουργός Λι Σε με τον ευνούχο Τσαο Γκαο αποκρύπτουν αρχικά το γεγονός, σφετερίζονται την εξουσία ανεβάζοντας πρόσωπα της αρεσκείας τους και ακολουθεί περίοδος ταραχών.

• Οι Σιάνγκ Γιου και Λιέου Λανγκ που υπήρξε κατώτερος αξιωματικός των Τσιν διεκδικούν το θρόνο. Τελικά ο 2ος κερδίζει και το 202 π.Χ γίνεται ο 1ος αυτοκράτορας της δυναστείας των Χαν.

• Καταργεί πολλούς αυστηρούς νόμους και διορίζει στον κρατικό μηχανισμό συγγενείς του. Όμως το 195 π.Χ σκοτώνεται.
• Η αυτοκράτειρα Λου εκμεταλλεύεται τη συγκυρία και κυβερνά στο όνομα του γιού της.
• Στην οικονομία η ραχοκοκαλιά είναι οι αγρότες. Ωστόσο για την εξοικονόμηση εσόδων ο αυτοκράτορας εθνικοποιεί την παραγωγή σιδήρου και άλατος. Θεσμοθετεί την εξαγορά στρατιωτικών τίτλων και των ποινών. Φορολογεί τους εμπόρους.
• Κατασκευάζει δημόσια έργα.
• Φιλοσοφική, ηθική και πολιτική επικράτηση του Κομφουκιανισμού.
• Η πνευματική εργασία υπερέχει της χειρονακτικής. Η κοινωνική ιεράρχηση έχει ως εξής: 1. Λόγιοι. 2. Αγρότες. 3. Τεχνίτες. 4. Έμποροι. Επίσης υπάρχει κοινωνική κινητικότητα.
• Ο αυτοκράτορας μπορεί να θανατώσει οποιονδήποτε για οποιονδήποτε λόγο.
• Στις ανώτερες τάξεις ήταν επιτρεπτή η πολυγαμία των αντρών και η διατήρηση χαρεμιών. Στο λαό όμως επικρατεί η μονογαμία.
• Η δουλεία αποτελούσε το 1% χωρίς να είναι το κύριο εργατικό δυναμικό.
• Η οικογένεια (πυρηνική) είναι το δομικό κύτταρο της κοινωνίας. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η ελευθερία στις γυναίκες παρά θεωρήσεις του Κομφούκιου.
• Η Κίνα κατείχε το πιο εξελιγμένο εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής. Αξιόλογα είναι τα επιτεύγματα στις πλαστικές τέχνες, τη μουσική, τη λογοτεχνία.
• Επίσης σημειώνονται πρόοδοι στην επιστήμη και την τεχνολογία. Τον 4ο αιώνα καθόρισαν τη διάρκεια του ηλιακού έτους και ήδη από το 240 π.Χ είχαν παρατηρήσει τον κομήτη Χάλλεϊ. Εφευρίσκεται το χαρτί αν και αρχικά χρησιμοποιούνταν για περιτύλιγμα. Το 132 π.Χ κάποιος με το όνομα Τσανγκ Χέυγκ επινόησε τον πρώτο σεισμογράφο. Επίσης έχουμε την χρησιμοποίηση του φυσικού αερίου, την πυξίδα. Τέλος από τον 1ο αιώνα π.Χ χρησιμοποιήται το χειράμαξο, στην Ευρώπη η ίδια εφεύρεση θα γίνει 1.000 χρόνια αργότερα.
• Το 87 π.Χ ο θάνατος του Ου Τι επιφέρει την παρακμή της δυναστείας των Χαν.

• Το 180 π.Χ ανέρχεται στο θρόνο ο Ουέν, που κυβερνά σύμφωνα με τις αρχές του Κομφούκιου. Επεκτείνει την αυτοκρατορική εξουσία, ανακουφίζει τη δυστυχία του λαού. Επίσης σταματά τις κυρώσεις εναντίον της κριτικής και σταματά το κάψιμο βιβλίων.
• 140 - 87 π.Χ ο Ου Τι ισχυροποιεί την κεντρική κυβέρνηση, σταθεροποιεί την οικονομία, εξυψώνει την ποιότητα της δημόσιας υπηρεσίας εισάγοντας διαγωνισμούς, επεκτείνει την αυτοκρατορία.

• Ο Ουάνγκ Μανγκ διαλύει τα μεγάλα αγροκτήματα, αναδιανέμει τη γη, προστατεύει καλλιεργητές και εμπόρους, καταργεί τη δουλεία. Ωστόσο κάτω από την πίεση των ευγενών αναγκάζεται να ανακαλέσει τους νόμους για τη δουλεία και την αγορά γης.

• 2 πλημμύρες του Κίτρινου ποταμού σκοτώνουν χιλιάδες ανθρώπους, δημιουργούν κύματα προσφύγων και στην ύπαιθρο εμφανίζονται ληστές. Επίσης συγκροτείται το κίνημα «κόκκινα φρύδια» που εξεγείρονται αλλά ο Ουάνγκ Μανγκ τους ανακόπτει το 18 π.Χ.

• Το 23 μ.Χ Οι Χαν ενωμένοι με τα «κόκκινα φρύδια» εισβάλουν στην Τσανγκαβ και αποκεφαλίζουν τον Ουάνγκ Μανγκ.
• Υπό τον Γκουαντάν τον 1ο έχουμε την παλινόρθωση των Χαν και την αποκατάσταση του ελέγχου πάνω στην αυτοκρατορία. Δείχνει ενδιαφέρον για τους αγρότες.
• Επί Λινγκ η δύναμη των ευνούχων θα φτάσει στο αποκορύφωμά της έως το θάνατό του το 189 μ.Χ.
• Η παρακμή των Χαν θα αρχίσει τον 9ο αιώνα μ.Χ. Το 920 μ.Χ ο θάνατος του Τσάο Τσάο θα επιφέρει το τέλος των Χαν και η αυτοκρατορία θα περιπέσει σε αναρχία.

Συμπεράσματα:

1. Η ιστορία της Κίνας μοιάζει να έχει πολλές απότομες στροφές και σκαμπανεβάσματα. Τις αρχικές δυναστείες των Σανγκ και Τσόου διαδέχτηκε η διαίρεση σε μικρότερα βασίλεια και η εγκαθίδρυση της φεουδαρχίας. Ωστόσο, τον 3ο αιώνα π.Χ οι Τσιν ενοποιούν πάλι την αυτοκρατορία. Ο μοναδικός βασιλιάς που κυβέρνησε απ’ αυτούς προχώρησε σε σημαντικά μέτρα για την σταθεροποίηση της κεντρικής εξουσίας χρησιμοποιώντας το λεγκαλισμό, επιβάλλοντας λογοκρισία και καίγοντας βιβλία, μετακινώντας πληθυσμούς, επιβάλλοντας ομοιομορφία. Όμως παράλληλα επέτρεψε στους αγρότες να έχουν ιδιοκτησία και κατασκεύασε μεγάλα έργα.
2. Η δυναστεία των Χαν όταν καταλαμβάνει την εξουσία, καταργεί αρκετούς αυστηρούς νόμους, ανακουφίζει τους αγρότες, κάνει δημόσια έργα και αναβαθμίζει τις δημόσιες υπηρεσίες εισάγοντας διαγωνισμούς. Στο πνευματικό επίπεδο επικρατεί ο κομφουκιανισμός και η λογοκρισία σταματάει. Υπάρχει άνθηση της παιδείας, των τεχνών, της τεχνολογίας. Η δυναστεία θα επιζήσει ως τον 10ο μ.Χ αιώνα.
3. Στο κοινωνικό πεδίο, οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και η δουλοκτησία είναι εξαιρετικά περιορισμένη (1%) και δεν αποτελεί παραγωγική δύναμη. Επίσης έχουμε την εμφάνιση του εξής παράδοξου φαινομένου: Στην κοινωνική κλίμακα οι αγρότες θεωρούνται ανώτεροι των εμπόρων και των τεχνιτών παρόλο που οι 2 τελευταίες ομάδες είναι πιο ανθηρές οικονομικά. Αυτό γεννά ερωτήματα, είναι ο ρόλος του πλούτου υποβαθμισμένος στην Κινέζικη κοινωνία; Η ανεξαρτησία των εμπόρων εκλαμβάνονταν σαν κίνδυνος για τους αυτοκράτορες; Η επικράτηση των λόγιων στην πυραμίδα μαρτυρά πάντως πως το πνεύμα είχε σημαντικότερη θέση από την απόκτηση υλικών αγαθών. Επιπλέον παρά την επικράτηση του κομφουκιανισμού, οι γυναίκες απολαμβάνουν αξιοσημείωτη ελευθερία.

ΠΗΓΗ: TIME LIFE BOOKS/ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ